No i mamy.

http://allegro.pl/m-r-james-opowiesci-o-duchach-biblioteka-grozy-i2264193901.html

Wrzuciłam już informację na FB Biblioteki Grozy

No i jestem po lekturze. Nie jest to zbiór tak dobry jak Opowieści starego antykwariusza, ale dalej bardzo dobra i interesująca lektura. Opowiadania wydają się być pisane w sposób bardziej swobodny, są mniej rozbudowane, ale więcej w nich ciekawych nawiązań i zabawy konwencję, więcej delikatnego czarnego humoru, lekkości.

James w kilku tekstach świetnie bawi się formą opowiadań, ale jednocześnie są one mniej niepokojące. Jako suplement OSA jest to świetny wybór, ale raczej nie polecałbym tego tomiku na zapoznania się z tym znakomitym pisarzem. Więcej na dniach w recenzji na CN.

Do M.R. Jamesa miałem zamiar powrócić dopiero gdzieś za kilka miesięcy,tym bardziej iż w szafce czeka kilka nowiutkich jeszcze w ogóle nie czytanych książek...

,ale nie mogłem się powstrzymać,nie mogłem dużej czekać i ponownie "połknąłem" w całości oba tomy ghost stories rektora szkoły Eton.Pluje sobie w brodę że za pierwszym razem nie poznałem się na twórczości Jamesa.Wydawało mi się że w jego opowieściach mało co się dzieje,są jakoś tak sztywno pisane bez tej swego rodzaju adrenaliny jaka powinna towarzyszyć literaturze grozy,w ogóle początkowo mało co rozumiałem z jego tekstów,sądziłem że nie ma sensu wracać do opowieści Montagi Rhodes Jamesa.Stwierdzenie Marka Nowowiejskigo iż opowiadania Jamesa należą do najbardziej przerażających jakie kiedykolwiek napisano wydawało się jakąś kpiną.Później jakoś poglądy zaczeły ewoluować.Ponowne lektury opowieści dopiero spowodowały iż zacząłem naprawde cenić rzemiosło Montague Jamesa.Te wszystkie nieścisłości,niedopowiedzenia które kiedyś traktowałem jako minus teraz uważam za majstersztyk,dzięki czemu tak chętnie wracam do tego antykwarycznego ghost stories.Dzięki temu za każdym razem można odkrywać opowieści Jamesa na nowo,analizować,samemu próbować dopowiedzieć daną historie.Teraz z perspektywy czasu sądze że wspomniana teza Nowowiejskiego nie jest wcale taka oderwana od rzeczywistości jak mi się początkowo wydawało.Właśnie ten specyficzny styl Jamesa który więcej zakrywa niż pokazuje jest tu atutem,powoduje że tak naprawde jego opowieści nigdy się nie kończą,cały czas fascynują bo można za każdym razem próbować innej interpretacji.

Dla przykładu wskaże innego jeszcze słynniejszego pisarza grozy,mistrza tej dziedziny czyli Lovecrafta.Niedawno miałem przyjemność ponownie sięgnąć po jego utwory.Tu jednak ponowna lektura nie okazało się aż tak fascynująca jak opowiadania Jamesa.Przez to chyba że u Jamesa te wszysktie niedopowiedzenia,ukryta znaczenia powodują że niemal czyta się coś nowego za każdym razem ,nie jest to zwykła powtórka z rozrywki.

Przesadzam,nie jest to odpowiednie porównanie,aż takim geniuszem literatury to on nie jest ale w pewnym sensie wydaje się że M.R. James to taki William Szekspir ghost stories, do którego nieraz zresztą nawiązuje w swoich utworach.Tak mi się skojarzyło gdyż zarówno dramaty Szekspira jak i opowieści Jamesa są to utwory skomplikowane,niedopowiedziane,niepoddające się prostej,jednolitej interpretacji.

Wracając do Lovecrafta.Czytałem że szczególnie sobie cenił opowiadanie Jamesa Hrabia Magnus.Jest to rzeczywiście jedne z lepszych Montagi,ale ja chyba bym inne wyróżnił.Tak sie zastanawiałem dlaczego HPL akurat to sobie upodobał(może wie ktoś dlaczego?) i wymyśliłem że te jest jak najbardziej w stylu lovecraftowskim,gdyż występuje motyw czarnej magii co jest charakterystyczne dla twórczości Cienia z Providence(Joseph Curwen,rodzina Whateley'ów z Dunwich).

Jeśli chodzi o wydania opowiadań Jamesa.Tak do końca nie uważam że Opowieści starego antykwariusza zawierają wyłącznie najlepsze utwory.Znajdzie się kilka wybornych opowiadań także w drugim tomie Opowieści o duchach.Bardzo przypadło mi do gustu pierwsze opowiadanie z tego tomu - Kanonia w WhitminsterPoprzez ukazanie historii dwóch chłopców wydaje się że James tu właśnie uchwycił istote tkwiącego w ludziach zła.Lepiej przypadło mi to opowiadanie do gustu niż zamykające tom antykwariusza Pan H... i jego spadekA są to pod względem objętości podobne teksty(oba mają około 25 stron).
Bardzo podobnymi są także Mezzotinta i Nawiedzony domek dla lalek,do czego przyznał się sam James. I tu także wskazałbym ten ze słabszego tomu.Naprawde przerażającą historię,dramat rodzinny można było przeczytać z tekstu o domku lalek.
Również króciutki test,zaledwie 9 stron Doktorów dwóch działa na wyobraźnie.
Praktycznie jedynie przedostatnie opowiadanie o tym samolubnym puchaczu wydaje się wyraźnie słabsze z drugiego tomu.


 

   

Mało że za drugim,ale niektóre opowiadania podobają się jeszcze bardziej za trzecim,czwartym czytaniem
Myśle że to jest właśnie ten fenomen Montagi.

To jeszcze o Lovecrafcie , czytałem iż James należał do jego ulubionych pisarzy.Dziwie się że po początkowym zachwycie później HPL jakoś zmniejszył entuzjazm do jego twórczości.Cytat z hplovecraft.pl ;

Cho­ciaż z początku Love­craft zachwy­cał się Jame­sem, to po paru latach uznał, że ?nie jest to tak naprawdę pisarz tej klasy co Machen, Blac­kwood czy Dun­sany. Jest naj­bar­dziej przy­ziem­nym z ?wiel­kiej czwórki?? (HPL do J. Ver­nona Shea?ego, 5 lutego 1932,

-----------------
Teraz czekamy na te ''5 flakoników''. Nie napalam się specjalnie na ten utwór,gdyż ta ma być bardziej bajka,ale z ciekawości na pewno przeczytam.Tak jeszcze prośba do Pawła Matei,który ma kontakt z wydawcą c&t - jak byś mógł to zapytaj pana Marszałka czy planuje wydać te 3 brakujace ghost stories Jamesa.

Ale właśnie tutaj mi się nasuwa pytanie odnośnie tego Jamesa, Paweł. Bo w tej dłuższej notce piszesz:


I tutaj nasuwa się pytanie, czy Jamesa wypisałeś dwa razy od myślnika, bo nie wiadomo w jakiej formie zostanie wydany, czy po prostu jedno to będzie osobny tomik, a drugi to antologia z tymi trzeba opowiadaniami?

Kolejna lektura opowieści Jamesa skłoniła mnie do poszperania nieco w necie. Już się chyba uzależniłem od jego ghost stories. Co jakiś czas po prostu coś mnie przyciąga do tych opowieści.

Znalazłem ciekawy artykuł o drugim tomie ghost stories Jamesa, powszechnie uznawanym za słabszy, choć jeszcze raz podkreślam, że osobiście nie do końca się zgadzam z tą opinią. Fajnie że ktoś ma jeszcze bardziej radykalne poglądy w tej kwestii ode mnie:


Całość tutaj:
http://www.nawiedzona-biblioteka.blogspot.com

----------------------------------

Ponadto wyszperałem jeszcze opis biblioteczny, choć nie wiem kto jest autorem recenzji:


Opinia iż Nawiedzony Domek dla lalek jest najlepszym opowiadaniem tomiku wydaje się całkiem trafnym wyborem, również jest to opowieść która mi najbardziej utkwiła w pamięci choć jeszcze kilka perełek mógłbym wymienić. Choć sam MR James w komentarzu na koniec opowieści (Opowieści o duchach, str. 93) z pewną rezerwą pisze o swoim utworze:

 

Jak dla mnie są to dwa różne opowiadania, z czego Nawiedzony domek dla lalek jest dużo lepszy od Mezzozinty. Czasami ciężko zrozumieć podział opowieści MR Jamesa na dwa tomiki. Być może te ghost stories od starego antykwariusza są technicznie lepiej skonstruowane co według mnie nie znaczy iż są automatycznie lepszymi utworami grozy. Przynajmniej kilka jest opowiadań z drugiej tomiku które mogłyby z powodzeniem zostać zaliczone do najlepszych opowieści Jamesa jak na mój gust.

Dość masz Pegazie oryginalne poglądy jeśli chodzi o MRJa. Według mnie to największy atut Jamesa że z kolejnym razem jego opowiadania przyciągają. To zasługa tych niedomówień, niedopowiedzeń, tu nie jest wszystko jasne więc z każdym następnym czytaniem możesz sam próbować "dokończyć" czy "dopełnić" opowieści, nie masz poczucia że już wszystko wiesz.

Zaskoczyłeś mnie stwierdzeniem że najwyżej cenisz sobe opowiadanie Przyjdę na twoje wezwanie...  Jak dla większości chyba zdecydowanym faworytem jest Rękopis Kanonika Alberyka. Mógłbym wskazać jeszcze Stracone serca, Jesion, Numer 13, Nawiedzony domek dla lalek, Zagroda Martina, Jęcząca studnia, Przestroga dla ciekawych, Doktorów dwóch, Opowieść przy kominku, Kanonia w Whitminster... Nie powiem żeby Twoje opowiadanie jakoś szczególnie się wybijało ponad inne. Chociaż kto wie, może przy kolejnej lekturze i preferencje się zmienią  

Pegazie czytam Twój post i trochę nie dowierzam oczom, ale rozumiem każdy ma swoje preferencje.

Cieszę się że uznajesz opowiadania Jamesa za świetne - ja też. Co do genialności - to w sensie ogólnym, ogólnoliterackim chyba tylko Poego można by za takiego uznać z pisarzy ghost - stories. Przynajmniej ja nie znam innego pisarz z tej działki, który przebiłby się do literackiego nazwijmy to elity.

Co do tego że piszesz o nowatorskości. Nie mogę w tym przypadku przyznać Ci racji. Uważam że opowiadania Jamesa są nowatorskie, gdyż z jego stylem ciężko się gdzie indziej spotkać. Właśnie paradoksalnie przez to, że są takie zwyczajne, że opisują zwykłe codzienne czynności, a jednocześnie są prawdziwymi arcydziełami grozy. Trudno wytłumaczyć tę sprzeczność. James nie musiał wymyślać wampirów, stworów z kosmosu czy innych potworów. James nie epatował brutalnością, sadyzmem, a mimo to potrafił stworzyć tak wyborną z pozoru niezauważalną grozę. To jest ta nowatorskość.

Nie rozumiem zarzutu odnośnie gotyckiego ghost stories - to przecież u Poego można zaobserwować, natomiast James raczej nie umieszczał akcji w starych zamczyskach, nie posługiwał się zjawiskami nadprzyrodzonymi, odwrotnie starał się aby opowieści były jak najbardziej realne. Osobiście nie zaliczam go do autorów gotyckich.

-----------------

Co do polecanej przez Ciebie ksiażki Kokot - dzięki. Mam, powoli będę czytał, Ech wystarczy spojrzeć na bibilografie i człowiek uświadamia sobie jak mało jeszcze wie o klasyce grozy i co ważniejsze jak dużo jeszcze roboty dla polskich wydawców...

Ciekawi mnie inna książka profesor Kokot - właśnie o MRJu - czytałeś może?, znalazłem właśnie w bibliografii taką pozycje          

Znów przeczytałem James. W trakcie lektury wybierałem swoje ulubione opowiadania, a ściśle z tych wszystkich 30 ghost stories postanowiłem że spróbuje wyselekcjonować połowę. Mimo, iż najprościej byłoby zwyczajnie przepisać spis treści Opowieści starego Antykwariusza to jednak w trakcie lektury okazało się że u mnie ten manewr nie przejdzie, gdyż najzwyczajniej jest wiele utworów które bardzo lubię w tym drugim potencjalnie słabszym tomie. Oczywiście nie znaczy to aby moja lista zawiera najlepsze utwory grozy MRJa - trudno rywalizować z wyborem starego antykwariusza. Jako kryterium brałem pod uwagę przede wszystkim przyjemność z lektury, ciekawą fabułę, a nie wyłącznie groze, choć oczywiście to bardzo ważne kryterium. Dlatego też na mojej liście są utwory wydawałoby się słabsze, banalnie proste w konstrukcji jak chociażby ostatnia w drugim zbiorze "Jęcząca studnia" (aż trudno uwierzyć, że to James napisał), czy też stanowiącą głównie przewód sądowy "Zagrodę Martina". Może pod względem grozy nie są to najlepsze utwory Jamesa, ale je akurat bardzo lubię czytać.

Skoro jesteśmy przy mniej słynnych utworach Jamesa to jeszcze chciałbym zwrócić uwagę na opowiadanie "Opowieść przy kominku". Ta z pozoru niewinna historyjka, którą babcia opowiada wnuczkom w pewnym momencie staje się potwornie przerażająca, co tylko początkowo sielankowa atmosfera jeszcze bardziej potęguje efekt grozy. Utwór w fabule nieco zbliżony do "Przypadku Charlesa Dextera Warda" choć w pewnym momencie myślę, że bije na głowę świetną powieść Lovecrafta.

A oto pełna lista opowiadań Jamesa, którą wyselekcjonowałem. Kolorem pogrubionym opowiadania z pierwszego tomu starego antykwariusza, reszta drugi tom -  opowieści o duchach.

1. Rękopis kanonika Alberyka
2. Stracone serca
3. Jesion
4. Numer 13
5. Hrabia Magnus
6. Traktat Middoth
7. Magiczne runy
8. Zagroda Martina
9. Kanonia w Whitminster
10. Opowieść o zaginięciu i powrocie
11. Dwóch doktorów
12. Nawiedzony domek dla lalek
13. Przestroga dla ciekawych
14. Opowieść przy kominku
15. Jęcząca studnia

Jakkolwiek lista może wydawać się kontrowersyjna, tak chyba w jednym wszyscy się zgodzą. Mianowicie, iż najlepszym opowiadaniem MR James jest "Rękopis Kanonika Alberyka". To opowiadanie już za pierwszym razem zrobiło na mnie spore wrażenie, gdy pozostałe utwory mnie ówcześnie zniechęciły. Teraz wydawałoby się że powinno robić mniejsze wrażenie bo fabuła jest dość dobrze znane, ale jednak cały czas działa na wyobraźnie.