Edgar Allan Poe (ur. 19 stycznia 1809 w Bostonie, w stanie Massachusetts; zm. 7 października 1849 w Baltimore, w stanie Maryland) ? poeta i powieściopisarz amerykański. Pracował także jako krytyk i redaktor. Przedstawiciel romantyzmu w literaturze amerykańskiej. W jego twórczości dominowały wątki fantastyki i horroru. Zapoczątkował gatunek noweli kryminalnej (Zabójstwo przy Rue Morgue, Złoty żuk). Stworzył także pierwszą w literaturze postać detektywa ? C. Auguste Dupina, który rozwiązuje zagadki kryminalne stosując metody dedukcji.

Jego prozę charakteryzował silny psychologizm postaci (prekursorski względem późniejszej psychoanalizy) oraz surrealistyczne, skrajnie brutalne opisy makabry, przywołujące na myśl stany epileptyczne czy upojenie alkoholowe. W twórczości Edgara Allana Poe odnaleźć można postawy choroby wieku - neurozy, świadomości dualizmu świata czy też bólu istnienia, które pod koniec XIX wieku stały się sztandarowymi pojęciami nowych nurtów sztuki: dekadentyzmu, ekspresjonizmu oraz symbolizmu.

Poe inspirował zarówno Baudelaire'a, Huysmansa, Dostojewskiego, Meyrinka, de Quinceya, Bierce'a, Lovecrafta jak i całą rzeszę poetów surrealistycznych. Stephane Mallarme określił jego poemat Ulallume jako odbiegające od schematów swojej epoki arcydzieło poezji. Za jego przykładem szło wielu twórców, również polskich, np. Stefan Grabiński.

Zarówno poezję, jak i prozę Edgara Allana Poe tłumaczyło na polski wielu wybitnych literatów, jak np. Stanisław Wyrzykowski, Antoni Lange, Bolesław Leśmian czy Zenon Przesmycki.

Twórczością Poe inspirowali się również filmowcy, tworząc mniej lub bardziej wierne ekranizacje jego opowiadań. Do najbardziej znanych dzieł filmowych należy nakręcony w latach 60. XX wieku cykl Rogera Cormana.

Edgarami nazwano po nim nagrody przyznawane przez organizację Mystery Writers of America.
Za http://pl.wikipedia.org/wiki/Edgar_Allan_Poe

---

W Polsce opowiadania i liryki Poego wydawano wielokrotnie, z czego chyba najpełniejsze wydanie prozy to dwa tomy wydane przez Czytelnika w roku 1989. Jednak nie doczekaliśmy się do tej pory serii wyczerpującej dorobek tego, tak istotnego nie tylko dla literatury grozy, ale literatury w ogóle, pisarza.

Poe - choć najbardziej znany jako prekursor historii detektywistycznych oraz twórca obłędnych arabesek, jak Zagłada domu Usherów, czy Ligeja, tworzył także rzeczy bardziej humorystyczne, parał się satyrą, chętnie sięgał po groteskę. Ta jednak została już mocno zapomniana. Jeśli pamięta się o nim, to jako o twórcy porażających opowieści o obłędzie, mesmeryzmie, mordercach, obsesjach i cierpieniu. Mało który pisarz może się szczycić tak doskonałą opinią. Klasyk do potęgi.