premiera: kwiecień 2010
wydanie: I
tytuł oryginału: A Big Little Life. A Memoir of a Joyful Dog
gatunek: powieść
przekład: Dominika Cieśla-Szymańska
oprawa: twarda
format: 13,5 x 20,2 cm
liczba stron: 320
ilustracje: zdjęcia czarno-białe
ISBN 978-83-7414-773-6


Istotą, z którą Dean Koontz spędzał najwięcej czasu, leżąc na podłodze i wymieniając zakochane spojrzenia, był niezwykły pies o imieniu Trixie. Pies, który wiedział wszystko o radości życia, cierpliwości, sile uczuć i spokoju ducha... a czego nie wiedział, tego prawdopodobnie wiedzieć nie warto. Autobiografia Koontza, niechętnie mówiącego o sobie publicznie, ukazuje nieznaną dotąd stronę osobowości pisarza. Przemawiając do wszystkich, którzy szanują zwierzęta, wierzą w ich niezbywalne prawa i opłakują rozstanie z nimi nie inaczej niż śmierć najbliższych, autor z poczuciem humoru, ale i niezwykłą delikatnością kreśli intymny, wnikliwy i dający do myślenia podwójny portret: człowieka i psa w nieustannie pogłębiającej się więzi. Kiedy golden retrieverka Koontza umarła, pogrążony w żałobie pisarz długo czuł ogromny smutek. Jak napisał w dedykacji dla swojej żony, cierpienie okazało się tak wielkie, ponieważ poprzedzające je szczęście było jeszcze większe.

"Nie mogę się wypowiadać z całą stanowczością o innych zwierzętach, ale psy bez wątpienia są dużo bardziej inteligentne, niż sądzi większość ludzi. We właściwym Trixie stosunku do świata widziałem złożone rozumowanie, przewrotne i czarujące poczucie humoru, a nawet zachowania, o których mogę z przekonaniem powiedzieć, że były oparte na osądzie moralnym. Ludzie na ogół nie przyglądają się psom z należytą uwagą i skupieniem, ale kiedy już to robią, muszą uznać, że zwierzęta te są nadzwyczaj mądre i tajemnicze - dokładnie takie, jakimi opisywał je Jack London." - Dean Koontz na czacie ABC News


*****

Utwór ten przeczytałem mniej więcej pół roku temu, niedługo po polskiej premierze, a wyraziłem się o nim wówczas tak [z resztą od tamtego czasu moje zdanie nie uległo zmianie  ]:

     Wielkie małe życie. Wspomnienia o radosnym psie? to szczególna książka Deana Koontza, ponieważ jest pierwszym nie fikcyjnym utworem tego autora wydanym w naszym kraju. Mistrz literackiego napięcia i tajemnicy tym razem uraczył czytelników autobiograficzną opowieścią o swoim życiu rodzinnym i wielkiej miłości do ukochanego psa rasy golden retriever. Trixie ? bo o niej mowa, odegrała ogromną rolę w życiu pisarza i jego żony Gerdy, wnosząc w ich serca całe pokłady radości i ciepła jakimi ich bezwarunkowo darzyła przez długie lata wspólnego obcowania ze sobą. Autor napisał tę książkę jako swoisty hołd tuż po śmierci uwielbianego czworonoga, którego stratę rodzina Koontzów przeżyła bardzo dotkliwie, czego z resztą pisarz nie kryje na kartach ?Wielkiego małego życia.?
     Dotychczas Dean Koontz trzymał swoje życie prywatne w tajemnicy przed czytelnikami i sporadycznie uczestniczył w spotkaniach autorskich, tutaj natomiast uchyla nam rąbka swojej codzienności poprzez osobiste zwierzenia i wspomnienia o niesamowitej towarzyszce, jaką bez wątpienia była dlań właśnie czworonożna Trixie. Historia którą przedstawia nam w tej książce, to opowieść łącząca w sobie nurt obyczajowy i komediowy ale i nie pozbawiona dramaturgii jaką niesie w sobie prawdziwe życie pełne emocji. Radość z jaką autor światowych bestsellerów opisuje swoją więź ze złocistą Trixie chwyta za serce i porusza w nas wrażliwa nutę, nawet jeśli sami nie jesteśmy wielbicielami czworonogów. Koontz na własnym przykładzie pokazuje jak istotną rolę w życiu człowieka pełni pies; wrażliwy i bezwarunkowo kochający przyjaciel, który samą swoja obecnością potrafi dać natchnienie i chęć do życia pełnego energii i radości. Co więcej, autor zawdzięcza swojej Trixie nowe spojrzenie na świat, pełne ukrytych znaczeń, których odkrywanie pozwala bardziej otworzyć się na otaczającą człowieka rzeczywistość i dostrzec nowe cele oraz wartości życia.
     Ta poruszająca opowieść o radosnym psie, to nie tylko ważny przekaz dla wszystkich sympatyków mądrych i wiernych czworonożnych stworzeń, ale też nie lada gratka dla fanów Koontza jako pisarza. Czytelnicy uwielbiający jego mroczną prozę mają teraz okazję poznać swego ulubionego autora od prywatnej strony; dowiedzieć się o jego wspomnieniach z młodzieńczych lat, poglądach życiowych czy też zwyczajach panujących w rodzinnym domu, a także odkryć w nim wrażliwego człowieka oddanego ponad wszystko swoim najbliższym, z których miłości czerpie inspiracje do tworzenia niesamowitych, nietuzinkowych historii literackich. Ponadto swoisty bonus ?Wielkiego małego życia? w kontekście fanowskim stanowią nawiązania i wtrącenia do pisanych przez Koontza powieści, których tworzenie przypadło właśnie na lata w jakich dane było Deanowi i Gerdzie doświadczyć kudłatego szczęścia o imieniu Trixie.
     ?Wielkie małe życie. Wspomnienia o radosnym psie? to nie lada rarytas literacki, w którym zarówno miłośnicy zwierząt jak i prozy Deana Koontza znajdą coś dla siebie. Utwór ten napisany zabawnym a jednocześnie dojrzałym językiem potrafi przykuć uwagę i pobudzić do refleksji, równie mocno jak niejeden thriller owiany aurą grozy i niesamowitości z jakich ów autor słynie. Zatem gorąco polecam tę książkę, życząc wszystkim tym którzy po nią sięgną przyjemnych wrażeń z lektury.


*****

Ciekaw jestem także Waszych opinii o tej książce  .

Tak to już jest, gdy zestawimy sobie to co ów twórca ma w głowie, tj. szereg pomysłów na barwne postacie i nietuzinkowe sytuacje z pogranicza rzeczywistości, które potem przelewa na papier i tworzy z nich niesamowicie wciągające thrillery, z tym kim jest naprawdę na co dzień jako prywatna osoba . Spodziewamy się, że nasz ulubiony pisarz będzie co najmniej w połowie tak dziarski, bohaterski, fascynujący osobowościowo jak jego książkowi bohaterowie, a tymczasem mamy spokojnego faceta żyjącego z dala od zgiełku popularności i spędzającego czas albo na pisaniu albo na zabawach z psem zwanym złocistą córeczką , bądź rozmowach z żoną w domowym zaciszu, raptem od czasu do czasu spotykającego się w gronie najbliższych znajomych . Taki przynajmniej obraz samego Koontza jawi się nam na kartach "Wielkiego małego życia" - i istotnie z naszego, nieco młodzieżowego jeszcze punktu widzenia wszystko to wydaje się poniekąd nudne i dziwne, ale patrząc na całą sytuację oczyma Koontza, może się okazać i tak najpewniej jest, iż czuje się on spełniony życiowo, a czas który sobie codziennie organizuje uważa za słusznie i dobrze spożytkowany . Jak to się mówi, punkt widzenia zależy od punktu siedzenia .

Inaczej też wyglądaliby Koontzowie jako rodzina, gdyby mieli przy sobie ludzkie potomstwo, mogliby być bardziej dziarscy i młodzieńczy, aczkolwiek i tak na swoje 65 lat Koontz wydaje się bardziej przebojowy niż większość Polaków w jego wieku .

Z drugiej strony, gdyby jednak mieli dzieci, to całkiem możliwe że nie darzyliby takim oddaniem i miłością psów, ale to oczywiście możemy sobie jedynie gdybać .


Ja też tę końcówkę czytałem ze ściśniętym gardłem, napięcie i smutek towarzyszący śmierci Trixie i pustka w domu Koontzów po jej odejściu, to miało wymowę najlepszego z oscarowych dramatów obyczajowych  .


Iks był rewelacyjny . Postać jak z klasycznych, mrocznych thrillerów, jawił mi się jako obłąkany prześladowca i aż szkoda było, że nie pojawił się jeszcze później na kartach tego utworu w najmniej spodziewanym momencie  . Czytając o nim czuło się taki specyficzny niepokój, a wewnętrzny przestrach potęgował fakt, iż nie była to osobowość fikcyjna .

O, jak super, że jest kolejna osoba, która zaznajomiła się z tą naprawdę świetną, poruszającą opowieścią . Jak sam Magnis widzisz, autobiograficzny utwór Koontza nie tylko naświetla nam co nieco niewesołe dzieciństwo pisarza, ale pokazuje swoistą magię jaka może połączyć człowieka z psem, co  z resztą odzwierciedla się w niejednym utworze Deana - kłaniają się tu głównie "Opiekunowie", "Łzy smoka", "Północ", "Mroczne ścieżki serca" oraz "Zabójca strachu", a także wyczekiwane przez nas "Mroczne popołudnie" - czyli całe spektrum prozy Koontza z ważnym, jeśli nie nieodzownym psim wątkiem wpisanym w fabułę  .

Po raz kolejny powiem, że jest to obowiązkowa lektura zarówno dla fanów twórczości Koontza, jak i miłośników czworonogów, bo pozytywnych emocji zawartych na jej kartach, czytelnicy znajdą doprawdy całe mnóstwo - taka przeciwwaga dla szaleństwa, jakie autor snuje nam zazwyczaj w swoich, pełnych napięcia thrillerach  .

Dzisiaj przeczytałem sobie wreszcie "Wielkie małe życie..."! Mając w pamięci dopiero co przeczytanych "Opiekunów" przygotowany byłem na totalnie psią książkę, z której miłość do Trixie będzie wylewać się wręcz strumieniami. A jeśli przy okazji tych wspomnień wpadnie trochę faktów z życia i twórczości Deana, to już będzie całkowity odlot.
I dokładnie tak było, faktów stricte biograficznych było nieporównywalnie mniej niż wspomnień o psie, jednak to życie i twórczość Deana przyciągała w głównej mierze moją uwagę.
Wspomnienia dotyczące Trixie nie zrobiły na mnie jakiegoś większego wrażenia, ponieważ większą część sytuacji i zachowań mógłbym przypisać Hugowi, nie rasowemu wilczurowi z mojego rodzinnego domu. Zresztą wydaje mi się, że każdy właściciel psa mógłby odnieść sytuacje zawarte w tej książce względem swego pupila. Najbardziej wzruszającym momentem było oczywiście odejście Trixie, ale i to przerabiałem osobiście. Kiedy weterynarz usypiał naszego schorowanego Huga, do ostatniej chwili trzymałem go na rękach i czułem jak jego ciało sztywnieje z minuty na minutę. Później osobiście musiałem go jeszcze zakopać. Smutne ale prawdziwe.
Wracając jeszcze do złocistej, bardzo zdziwił mnie fakt, że Trixie stała się członkiem rodziny Koontzów dopiero w wieku trzech lat, kiedy to była psem ułożonym i wyszkolonym.   Pominięcie lat szczenięcych to duża strata dla domowników, tym bardziej, że państwo Koontz nie mieli dzieci i poświęcali dużo swego czasu ukochanemu czworonogowi.
Jeśli chodzi o stronę biograficzną to bardzo ucieszył mnie rozdział, w którym autor opisał okoliczności powstania "Kątem oka". Jak się okazuje, to właśnie bezinteresowna miłość Trixie do domowników miała zbawienny wpływ na twórczość Deana w tamtym okresie. Znalazła całkowite odzwierciedlenie w jego twórczości, a aura pozytywnego przesłania jaką niesie ze sobą "Kątem oka" jest wręcz namacalna.
Oczywiście jest tu więcej odniesień do twórczości Deana i sporo ciekawych faktów biograficznych.
No i trzeba dodać, że wydanie tej książki w Polsce jest na bardzo wysokim poziomie. Sztywne okładki, obwoluta, piękna szata graficzna - to wszystko sprawia, że trzymając w ręku tę książkę mam wrażenie jakby to było jakieś limitowane wydanie.
Naprawdę warto przeczytać tą książkę, to bardzo wzruszająca historia.  Notomiast dla fanów Koontza to wręcz pozycja obowiązkowa.
  

Z tym zapytaniem to bardzo dobry pomysł Jarku, może faktycznie udało by się za pośrednictwem W.A.B. poszerzyć ofertę czytelniczą Deana w Polsce. Będę trzymał kciuki za pozytywny obrót sprawy.

To jednak może wydadzą w niedługim czasie po odpowiedzi od wydawnictwa wnioskuje, że wróży dobrze na przyszłość.Jest budująca i trzeba mieć zawsze nadzieje. .

Napisałem do nich 14 marca, a odpowiedzieli już 15 marca

Niestety nie mamy już co liczyć, że w tym roku ukaże się coś z serii Trixie Koontz z wydawnictwa W.A.B.
Postanowiłem jeszcze raz zwrócić się do nich z zapytaniem o plany na wydanie kolejnych książek z tej serii, oto odpowiedź:

"Witam serdecznie,
Bardzo nam milo, że książki Koontz?a cieszą się popularnością.
Niestety, w naszych najbliższych planach wydawniczych nie ma innych książek z tej serii.
A dalsze plany nie są jeszcze ustalone."

i

"Już nie w tym roku. Zobaczymy co będzie w przyszłym.
Ja jeszcze raz dziękuję za zainteresowanie."

Poczekamy, zobaczymy. Mam jednak nadzieję, że dane nam będzie poczytać w rodzimym języku coś jeszcze o Trixie  

Na marginesie, w końcu sam stałem się szczęśliwym posiadaczem "Wielkiego Małego Życia". Wrażeniami podzielę się po lekturze  

Właśnie skończyłem "WMŻ". Muszę przyznać, że całkowicie oczarowała mnie historia Trixie. Z tą książką można na przemian, śmiać się i płakać. Jest wzruszająca i zarazem zabawna. Przedstawia naszego autora w całkiem innym świetle, innym niż pewnie każdy z nas sobie wyobrażał. Trixie odcisnęła duże piętno na życiu naszego autora. Była jego muzą i natchnieniem. Teraz zrozumieć można dla czego styl DK zmienił się tak w przeciągu kilku minionych lat. Mam nadzieje, że "Mroczne popołudnie" będzie takie jak sobie wyobrażam po tej wzruszającej lekturze, którą było "Wielkie małe życie"... 

Nawiązując do "wielkich planów wydawniczych" Albatrosa na ten rok, niestety z strony Wydawnictwa W.A.B. nie mamy wcale lepszych wieści (ale przynajmniej są jakieś konkretne). Oto jakiego e-maila dostałem 4 stycznia tego roku:

"Witam,

niestety, nie planujemy wydania żadnej książki tego autora w najbliższym czasie (w perspektywie mniej więcej dwóch lat). Ale w serii Biosfera ma się pojawić sporo nowych tytułów, według mnie jeszcze ciekawszych, także proszę śledzić naszą ofertę.

Z poważaniem,
Agnieszka Radtke-Turska"